W artykule "Notowania białych certyfikatów w roku 2017" omawiałem zmiany jakie zaszły na rynku praw majątkowych dotyczących świadectw efektywności energetycznej w ubiegłym roku kalendarzowym. Niepokojący był przede wszystkim silny trend spadkowy wyceny prawie wszystkich walorów poza bezterminowymi PMEF_F, których podaż była znacznie mniejsza niż popyt (mimo dobrej ceny udział w rynku był marginalny). W niniejszej publikacji zamierzam przyjrzeć się cenom i obrotom na rynku białych certyfikatów w pierwszym kwartale bieżącego roku. Czy trend spadkowy się utrzymuje? Czy jest nadzieja na zmiany?

Notowania białych certyfikatów przetargowych (PMEF)

Podobnie jak w roku poprzednim obrót świadectwami przetergowymi miał charakter dominujący na rynku. W transakcjach sesyjnych po kursie jednolitym oraz w notowaniach ciągłych udział PMEF jest na poziomie 90%. To wyraźnie mniej niż w 2017 roku, gdy stanowił on prawie 97%. Nie ma się jednak czemu dziwić, gdy stają się dostępne walory jednoroczne (PMEf-2017), które również umożliwiają wypełnienie "białego" obowiązku w bieżącym roku mniejszym kosztem.

Transakcje sesyjne

Od początku roku 2018 cena PMEF zaczęła rosnąć. Trend wzrostowy trwał do połowy lutego, osiągając maksymalną wartość 910 zł/toe. Na kolejnych kilku sesjach nastąpił ponownie spadek cen oraz stabilizacja na poziomie pomiędzy 650 a 700 zł/toe.
Na poniższym wykresie słupkami oznaczono wolumen sprzedaży #BC w transakcjach sesyjnych (łącznie notowania ciągłe i kurs jednolity), zaś poziomą pomarańczową linią wartość indeksu TGEef dla danej sesji. Pionowa czerwona kreska obrazuje różnicę pomiędzy ceną minimalną a maksymalną na danej sesji giełdowej. Dla porządku warto dodać, że udział notowań ciągłych w wolumenie sprzedaży sesyjnej wynosił 83%.

Co rzuca się w oczy? Przede wszystkim gwałtowny spadek obrotów prawami majątkowymi w marcu, gdy ich cena ponownie spadła i ustabilizowała się w okolicach 700 zł/toe. Wynikać to może zarówno z decyzji części inwestorów o przytrzymaniu walorów i sprzedaży ich po atrakcyjniejszych cenach (np. powyżej 850 zł/toe). Z drugiej strony w tym samym okresie widać wzrost zainteresowania świadectwami rocznymi, które były wyceniane o kilkadziesięt złotych za toe taniej niż świadectwa przetargowe (wykres poniżej, w dalszej części artykułu).

Transakcje pozasesyjne

Tylko na 6 sesjach w minionym kwartale zawarto tranzakcje pozasesyjne w ramach kontraktów PMEF. Zagregowany wolumen obrotów wyniósł 10,284 tys. toe wobec 112,4 tys. toe w notowaniach sesyjnych, a więc ~8,4%. Co ciekawe, w transakcjach OTC można zaobserwować zarówno takie, w których cena jest zbliżona do aktualnej ceny giełdowej (np. 20 marca - 1000 toe po 671 zł/toe), jak i takie gdzie cena jest wyraźnie niższa lub wyraźnie wyższa od trendów giełdowych (np. 1 lutego - 451 toe po 300 zł/toe vs. cen giełdowych przekraczających 700 zł/toe lub 22 marca - 5300 toe po 891,4 zł/toe vs. cena giełdowa ok. 650 zł/toe).

Dynamika

Obroty na rynku spadły kwartał do kwartału o 15%. Należy jednak pamiętać o tym, że 4 kwartał 2017 był specyficzny ze względu na bardzo niskie ceny na rynku. Część podmiotów zobowiązanych z pewnością postanowiła z tego faktu skorzystać i nabyć świadectwa do umorzenia za 1/3 ceny opłaty zastępczej. Ilość zawierach transakcji pozasesyjnych spadła znacząco - z poziomu 46 tys. toe do zaledwie 10 tys. toe. Natomiast w transakcjach sesyjnych odnotowano wzrost o 13% w stosunku do Q4 2017.

Ciekawsze jest jednak porównanie Q1 2018 vs. Q1 2017. Tutaj wzrost obrotów przekroczył 90% (122,7 tys. toe vs. 64,25 tys/ toe).

Notowania białych certyfikatów rocznych

Na rynku są dostępne dwa kontrakty dotyczące rocznych białych certyfikatów: PMEF-2017 i PMEF-2018. Zgodnie z przepisami PMEF 2018 mogą być użyte do wypełnienia "białego obowiązku" za rok 2018, dlatego na razie nie odnotowano żadnej transakcji tymi walorami. Dalsze rozważania są więc ograniczone do PMEF-2017.

W analizowanym okresie została zawarta tylko jedna transakcjia pozasesyjna OTC - 15 lutego 2018 sprzedano 1728 toe po 700 zł/toe. Obroty na transakcjach sesyjnych także nie były imponujące - łącznie 12,542 tys. toe, z czego zaledwie 208 toe zmieniło właściciela w notowaniach kursu jednolitego. Poniżej załączam analogiczny jak dla PMEF wykres przedstawiający wolumen obrotów na poszczególnych sesjach giełdowych dla PMEF-2017 oraz ceny maksymalne, minimalne i indeks TGEef17.

Udział PMEF-2017 w rynku białych certyfikatów w pierwszym kwartale 2018 wyniósł 10%. Wycena rocznych świadectw jest o kilkadziesiąt złotych za toe niższa niż świadectw przetargowych, co przekłąda się na zwiększone zainteresowanie tymi prawami majątkowymi w okresie końcowego rozliczenia obowiązku dotyczącego efektywności energetycznej (umorzenia odpowiedniej ilości białych certyfikatów przez wskazane w ustawie podmioty). Należy pamiętać, że ważność tych świadectw wygasa 30 czerwca 2018 (później przepadają). Ich posiadaczom zostało już niewiele czasu na ich zbycie, dlatego w najbliższym czasie można się spodziewać spadku ich cen. Należy jednak mieć świadomość, że większość tych walorów została już sprzedana i dostępne mogą być jeszcze ok. 2-3 tys. toe.

Notowania białych certyfikatów bezterminowych

W minionym kwartale tylko w czasie trzech sesji giełdowych odnotowano transakcje walorami PMEF_F. Łączny wolumen na poziomie 780 toe ma póki co charakter marginalny. Ostatnia cena wyniosła 1500 zł/toe.

Co nas czeka?

Do końca drugiego kwartału podmioty zobowiązane muszą rozliczyć obowiązek za rok 2017. Jest to czas baczniejszej obserwacji rynku i silniejszych bodźców popytowych - niektóre podmioty nie kupują praw majątkowych regularnie realizując cały obowiązkowy wolumen w kilku transakcjach na ostatnia chwilę. Część z nich do tej pory realizowała obowiązek poprzez uiszczenie opłaty zastępczej - taka możliwość została ograniczona w nowelizacji ustawy o efektywności energetycznej. Biorąc to pod uwagę należy spodziewać się łagodnych wzrostów cen białych certyfikatów. Czy cena 900 zł/toe zostanie ponownie przekroczona? Nie wiem, ale są na to szanse, zwłaszcza po wyprzedaży resztek PMEF-2017. Będę obserwował zawierane transakcje i co miesiąc aktualizował informacje o rynku.

Zainteresowanym bieżącą sytuacją na rynku #BC przypominam, że zawsze we wtorkowe i czwartowe wieczory publikuję wyniki ostatniej sesji giełdowej RPM. Zapraszam do korzystania.